Translate

22 Temmuz 2010 Perşembe

Platon ve Bacon’ın Atlantis’i

ATLANTİS'İN KAYNAĞI MISIRLI RAHİPLER

Kaybolmuş gizemli kıta Atlantis, Sokrates’in ömrü boyunca yaptığı sohbetlerden birine gerçekten konu olmuş ya da Platon birçok kez yaptığı gibi kendi anlatmak istediklerini Sokrates diyalogu gibi yazmış olabilir.

Atlantis efsanesi de bunlardan biridir ve genelde Platon’un bu konuda akrabası Kritias ve Solon’dan kendisine nakledilenlerle, Mısırlı rahiplerden edindiği bilgileri aktardığı düşünülür.
Üçü için de temel kaynak Mısırlı rahiplerdir.

Ama her nasıl olursa olsun ortada antik Yunan’dan kalma hem de Platon’un elinden çıkmış bir metinde yokolmuş kıta/ada Atlantis’ten uzun uzun sözedilmektedir.

PLATON ATLANTİS’İ TAMAMLAYAMADI

Platon, üçlü olarak planlamış ama TİMAİOS’dan sonra ikinci kitap olan KRİTİAS’ı bile tamamlayamamıştır; KRİTİAS, “onlara dedi ki:….” sözleriyle sona erer.

Ama Platon’un anlatabildiği kadarı bile Atlantis efsanesinin en önemli kaynaklarından biridir.
Kritias da Platon gibi Sokrates’in öğrencisi olarak bilinir, günümüze eserlerinin sadece bir bölümü kalmış bir filozoftur.

KRİTİAS’a göre, Atlantis kıta/adası Avrupa ve Asya’dan daha büyüktür ve Cebelitarık’tan hemen sonra Atlas Okyanus’unda yeralmaktadır.

M.Ö. 9500 YIL ÖNCE ATLANTİS

Atlantis, M.Ö. 427-347 tarihleri arasında yaşamış Platon’dan dokuz bin yıl önce varolmuştur ve büyük tufanlar sonucu denizin derinliklerinde kaybolup gitmiş, daha sonraki depremler ve doğa olaylarıyla tümüyle yokulmuştur, KRİTİAS'ta anlatılanlara bakılırsa…

Platon’un, Sokrates’le sohbeti sırasında Kritias’a anlattırdığına göre, bu konudaki hikaye, rahipler tarafından Solon’a anlatılmış ve eski Mısır’da da çok iyi bilinmektedir.

Bütün bunlar, antik dönemin ağızdan ağıza dolaştıkça değişen efsanelerinden biri de olabilir ama Platon’dan bu yana gizemli hikaye binlerce insanın ilgisini çekmiş ve bu konuda binlerce kitap yazılmıştır.

BACON DA ATLANTİS’İ TAMAMLAYAMADI

Bu konuda yazılan en eski kitaplardan biri de İngiliz düşünür Francis Bacon’a aittir. 1561-1626 tarihleri arasında yaşayan Bacon, sağlığının bozulduğu hayatının son yıllarında YENİ ATLANTİS’i kaleme almış ama tamamlayamadan ölmüş, kitap ölümünden bir yıl sonra yayınlanmıştır.
Bacon’un YENİ ATLANTİS’i, Platon’un Atlantis’i ile ideal devlet anlayışının bir karmasıdır.
Bacon’un “Ben Salem halkı” olarak kurguladığı Atlantis’inde yaşayan insanlar Avrupa’dan daha gelişmiş bir uygarlığa sahiptir ve bu ideal devlet yozlaşıp yokolmadan önce rüşvetin bile olmadığı bir uygarlıktır.

Bacon’un hayatı boyunca iki kez rüşvetten ve görevini kötüye kullanmaktan yargılandığı ve ikincisinde ömür boyu Londra Kalesi’nde hapse mahkum edildiği ve kral tarafından bağışlanarak özgürlüğüne kavuştuğu dikkate alınırsa, YENİ ATLANTİS’te rüşvetin olmadığının özellikle vurgulanması ilginç bir ironi oluşturur.

(Platon, Kritias, Sosyal Yayınlar)

(Francis Bacon, Yeni Atlantis, Cumhuriyet Yayınları)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder