Yıl 1953
Adnan Benk’in, Ahmet Hamdi Tanpınar‘la söyleşisinden…
“- Dünya edebiyatında bile bile taklit ettiğiniz bir kimse var mı?
- Proust‘un pastişlerini okuyun. Sanat çıraklık meselesidir. Bile bile, doğrudan doğruya kimseyi taklit etmedim ama kendimi isteyerek mekteplerine verdiğim adamlar oldu. Bunlardan da bahsettim: Baudelaire, Mallarme, Valery; romanda Dickens ve Dostoyevski. Fakat bu mektepler sanıldığı kadar yapalı yerler değildir; başka tesirler de, rüzgarla gelen tohumlar gibi, tesadüfi bir şekilde içeri sızar. Mamafih, analitik çalışmalarla peşinden koştuğum sanatkarlar oldu ve onlardan hiç ayrılmadım.
- Bunu yapmakla doğru hareket ettiğinize inanıyor musunuz? Başka şeyler aramanıza engel olmamış mıdır?
- Bunda isabet ettiğime kaniim. Bugün, romanın büyük bir tarafı Dostoyevski‘ye dayanır. Malraux gibiistisnai bir adam bile, onun meselelerine ve ‘vision’una bağlanabilir. Gide, Malraux, kısmen Sartre, bakın kaç cins adam onu devam ettiriyor.
- Sizce en kötü eseriniz hangisidir?
- Hemen hepsi. İnsan kendini tenkit etmeye başlayınca, sonu gelmez.”
(Mücevherlerin Sırrı, Ahmet Hamdi Tanpınar, YKY Yayınları)
***“Şiirde ve fikirde ilk ve galiba yüzünü gördüğüm son hocam Yahya Kemal oldu. Haşim‘i daha evvel okumuş ve sevmiştim. Bu iki şair bana kendilerinden evvelkileri unutturdular. Yahya Kemal’in derslerinden,
-Fakülte’de hocamdı- ayrıca eski şiirin lezzetini tattım. Galib‘i, Nedim‘i, Baki‘yi, Naili‘yi ondan öğrendim ve sevdim. (…)
“Bende asıl büyük tesir Fransız şiirinden ve bu şiirin Baudelaire-Mallarme-Valery kolundan gelir. Fakat bu çizgi de tam değildir. Gerard de Nerval diye çok mühim bir Fransız şairini, Hoffman ve Edgar Allan Poe‘yu, Faust‘uyla Goethe‘yi, Dede Efendi‘yi, Mozart ve Beethoven‘ı, Bach‘ı, sevdiğim Fransız, İtalyan ressamlarının, bazı modernlerin payını da ayırmak lazımdır. Nihayet bütün bunlara en sevdiğim romancı olan Marcel Proust‘u da ilave gerekir.”
(Yaşadığım Gibi, Ahmet Hamdi Tanpınar, Dergah Yayınları)
Adnan Benk’in, Ahmet Hamdi Tanpınar‘la söyleşisinden…
“- Dünya edebiyatında bile bile taklit ettiğiniz bir kimse var mı?
- Proust‘un pastişlerini okuyun. Sanat çıraklık meselesidir. Bile bile, doğrudan doğruya kimseyi taklit etmedim ama kendimi isteyerek mekteplerine verdiğim adamlar oldu. Bunlardan da bahsettim: Baudelaire, Mallarme, Valery; romanda Dickens ve Dostoyevski. Fakat bu mektepler sanıldığı kadar yapalı yerler değildir; başka tesirler de, rüzgarla gelen tohumlar gibi, tesadüfi bir şekilde içeri sızar. Mamafih, analitik çalışmalarla peşinden koştuğum sanatkarlar oldu ve onlardan hiç ayrılmadım.
- Bunu yapmakla doğru hareket ettiğinize inanıyor musunuz? Başka şeyler aramanıza engel olmamış mıdır?
- Bunda isabet ettiğime kaniim. Bugün, romanın büyük bir tarafı Dostoyevski‘ye dayanır. Malraux gibiistisnai bir adam bile, onun meselelerine ve ‘vision’una bağlanabilir. Gide, Malraux, kısmen Sartre, bakın kaç cins adam onu devam ettiriyor.
- Sizce en kötü eseriniz hangisidir?
- Hemen hepsi. İnsan kendini tenkit etmeye başlayınca, sonu gelmez.”
(Mücevherlerin Sırrı, Ahmet Hamdi Tanpınar, YKY Yayınları)
***“Şiirde ve fikirde ilk ve galiba yüzünü gördüğüm son hocam Yahya Kemal oldu. Haşim‘i daha evvel okumuş ve sevmiştim. Bu iki şair bana kendilerinden evvelkileri unutturdular. Yahya Kemal’in derslerinden,
-Fakülte’de hocamdı- ayrıca eski şiirin lezzetini tattım. Galib‘i, Nedim‘i, Baki‘yi, Naili‘yi ondan öğrendim ve sevdim. (…)
“Bende asıl büyük tesir Fransız şiirinden ve bu şiirin Baudelaire-Mallarme-Valery kolundan gelir. Fakat bu çizgi de tam değildir. Gerard de Nerval diye çok mühim bir Fransız şairini, Hoffman ve Edgar Allan Poe‘yu, Faust‘uyla Goethe‘yi, Dede Efendi‘yi, Mozart ve Beethoven‘ı, Bach‘ı, sevdiğim Fransız, İtalyan ressamlarının, bazı modernlerin payını da ayırmak lazımdır. Nihayet bütün bunlara en sevdiğim romancı olan Marcel Proust‘u da ilave gerekir.”
(Yaşadığım Gibi, Ahmet Hamdi Tanpınar, Dergah Yayınları)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder